Saturday, March 11, 2017

Deon Meyer – Jagveld en ander draaiboeke (2017)



Deon Meyer – Jagveld en ander draaiboeke. Human & Rousseau, 2017. ISBN 9780798175708

Resensent: Joan Hambidge

I
Jagveld en ander draaiboeke, deur Deon Meyer, word tereg bemark as ‘n teks van "die gewildste skrywer in Afrikaans". Meyer as spanningsverhaalskrywer het sy volgelinge by verskeie lesers, letterkundig en gewoon. Hy het onlangs ook sy hand aan films gewaag en dit is dan 'n versameling van sy draaiboeke. (Jagveld en Ander Draaiboeke. Besoek 8 Maart 2017).

Meyer se redakteur, Etienne Bloemhof, is 'n filmkenner. En dit is bepaald belangrike inligting -agter die skerms - om van kennis te neem. Meyer het dus 'n kundige leser en raadgewer gehad. Bloemhof het onder meer vir my die belangrike film oor Truffaut en Hitchcock geregisseer deur Kent Jones (2015) persent gegee. En so kan 'n mens hierdie draaiboeke benader: Bloemhof as 'n latter-day Truffaut en Meyer as 'n afstammeling van Hitchcock. Truffaut het Hitchcock aan Europa bekend gestel en hom buite die sfeer van die speurverhaal en rillerfilmmaker verhef. (Hitchcock/Truffaut (film) - Wikipedia. Besoek 8 Maart 2017).

Die bundel begin met 'n Voorwoord waarin die skrywer vrae beantwoord oor die aard van die draaiboek.

Hy verwys na William Goldman se Adventures in the Screen Trade (1983) en die beroemde stelling: “Screenplays are structure, and that's all they are” (9). (Adventures in the Screen Trade - Wikipedia. Besoek 8 Maart 2017).

Truffaut se Stolen kisses (Baisers volés), uit 1968, bevat 'n klein swart-en wit-rolprent (Antoine et Colette) as 'n ekstra. 'n Vorige weergawe van die meer uitgesponne film. (Stolen Kisses - WikipediaBesoek 10 Maart 2017).

Dieselfde geld Meyer wat dieselfde temas van sy romans in hierdie draaiboeke herbesoek en dus terugkeer na die toneel van misdaad.

II
Die boek bevat kort opsommings van elke verhaal.

Die draaiboeke is met 'n sterk hand geskryf. Jagveld as film het die volgende opsomming: “Elke man vir haarself” en Neels van Jaarsveld staan sy man teenoor Leandie du Randt.

'n Draaiboek aktiveer altyd die leser se fantasie van hoe jy dink die film sal lyk. Hitchcock skryf 'n brief aan Truffaut en sê-vra waarom het jy die karakters hier laat praat? Suggestie of stilte sou beter gewerk het!

'n Draaiboek is 'n genre in eie reg. Apart van die verfilming wat 'n vertolking bly van 'n regisseur. Soos 'n kortverhaal wat met sy eie stel reëls werk.

Michèle Meyer © Jaco Marais

“’n Kortverhaal is ’n baie goeie vingeroefening in die vakmanskap van skryf. Dit is ’n verteerbare, hanteerbare medium vir jong en gesoute skrywers in ’n lesersvriendelike formaat”, meen Saartjie Botha. (Michèle Meyer wen kortverhaal-kompetisie | Netwerk24. Besoek 10 Maart 2017).

Nee dit is meer as dit. Dit is 'n genre in eie reg. Van die grootste skrywers op aarde is kortverhaalskrywers: De Maupassant – hier te lande Hennie Aucamp en Abraham H. de Vries.  En hulle is nie besig met “vingeroefeninge” nie, en is beslis ook nie “mislukte romanskrywers” of op pad om ‘n roman te skryf nie. Net soos alle digters nie dramaturge is, maar daar is gevalle waar dit wél die geval is.

Vingeroefening beteken jy gaan iets anders doen. Wat dit nie hoef te wees nie.

Ook Meyer het al kortverhale gepubliseer. Romans en nou draaiboeke wat elkeen sy eie leserseise en -verwagtinge stel.

Hoe lyk 'n goeie draaiboek?

Uiteraard 'n storie, skootaanwysings, mise-en-scène, kort dialoog, dag/nag-aanwysings ...

Lees die woorde van 'n raadgewer (10 traits of a great script. Besoek 10 Maart 2017):

Nommer 6. Eskalerende konflik, 7. “snappy” dialoog, 8. “fat free” en dus tot die punt kom, is waarin Meyer se draaiboeke uitmunt.

Boonop het dit die X-faktor!

Dit is ‘n boek vir Deon Meyer-aanhangers en vir dosente in Media-studies wat studente wil leer om draaiboeke te skryf.

Die bespreking kan gelees word as my voice over.

(Hierdie resensie word geplaas met vriendelike vergunning van Fine Music Radio)